Την Παρασκευή 16 Μαίου 2025 οι Λογοδιαδρομές παρευρέθηκαν στην παρουσίαση του έργου της εκπαιδευτικού, ποιήτριας και συγγραφέως παιδικών βιβλίων Νίκης Σκουτέρη στο Δημοτικό Θέατρο του Δήμου Κερατσινίου Μελίνα Μερκούρη. Παρουσιάστηκαν η ποιητική συλλογή ΤΡΙΩΝΥΜΟ ΕΡΩΤΩΝ και το παραμύθι «Οι βοηθοί του Συρτούλη» από τις ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΚΟΥΡΟΣ και όσοι ήμασταν εκεί ταξιδέψαμε, θαυμάσαμε, ψυχαγωγηθήκαμε και χαρήκαμε τις διαδρομές της Νίκης, που είναι και διαδρομές όλων μας. Οι συμφοιτήτριές της στο μεταπτυχιακό Πρόγραμμα Δημιουργικής Γραφής του ΕΑΠ της ευχόμαστε καλή και δημιουργική συνέχεια και το χαμόγελο και η καλοσύνη της να ανταμώνουν πάντα με τις ικανότητες και την αξιόλογη πορεία της σε όλα. Παραθέτουμε αποσπάσματα των ομιλιών που η Νίκη παραχώρησε στις Λογοδιαδρομές και την ευχαριστούμε πολύ.
ΓΙΑ ΤΟ TΡΙΩΝΥΜΟ ΕΡΩΤΩΝ
Μαίρη Μπρίλη (Ποιήτρια, Ειδική Γραμματέας της Εταιρείας Τεχνών Επιστήμης και Πολιτισμού Κερατσινίου)
Μια αγκαλιά αγαπημένου είναι η ποίηση της Νίκης Σκουτέρη.
Μια αγκαλιά ερωτική όπου συνωμοτεί το φεγγάρι
και τότε ακριβώς κάποιοι τολμούν και αγγίζουν τα πυρακτωμένα βέλη του έρωτα
Του έρωτα που με τόσο ποιητικές λέξεις μπορούν να τον εκφράσουν.
Θαμπώθηκα από την ένωση αυτών των λέξεων
λόγων ψιθυριστών
που μυρίζουν θυμάρι και κανέλλα
έχουν ήχους βιολιού και σκορπίζουν σε νύχτες ονείρου
Τα δύο (α)και
το ένα (ω)
με ωμέγα
της μικρής φράσης
“Σ’αγαπώ “
….
Mary
Πρόσεξα βεβαίως και την ανασφάλεια που δικαίως εκφράζει η ποιήτρια στην έκρηξη των συναισθημάτων
καθώς συχνά προσθέτει ερωτηματικά στις λέξεις και τις φράσεις της
Τολμά δε, να τα βάζει και σε τίτλους ποιημάτων της όπως :
Θυμάσαι;
Ακούς;
Φοβάσαι;
Θα σε δω;
Πότε θα φανείς;
Καθώς και το ότι δεν υπάρχουν μόνο αγάπες, λουλούδια και φεγγάρια στο έργο της ποιήτριας αλλά και πόνος, αναζήτηση…
Όπως
Τι γίνεται η ψυχή όταν βγει μετά από την σάρκα μας;
Και βαθύ θρησκευτικό συναίσθημα
Δοξάζεις τον κύριο
Δεν κρίνεις
Ταπείνωση
Αξιολογική παρουσίαση της ποιητικής συλλογής της Νίκης Σκουτέρη από τον Αθανάσιο Νασιόπουλο (Ποιητής, Ομότιμος Καθηγητής του Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής)
Στο πόνημα της Νίκης Σκουτέρη ο έρωτας είναι το κύριο και αποκλειστικό θέμα. Η ποιήτρια τον προσεγγίζει αριστοτεχνικά από όλες τις πιθανές εκφάνσεις του. Συχνά θέτοντας ερωτήματα, τα οποία, ειρήσθω εν παρόδω, τα διατυπώνει πάντα στο πρώτο πρόσωπο. Θα έλεγα ότι αυτό είναι μια ιδιότυπη προσέγγιση της ποιήτριας, που αν εξαιρέσουμε δυο τρία ποιήματα όπου εκφράζεται σε τρίτο πρόσωπο, αποτελεί χαρακτηριστική τεχνοτροπία της γραφής της. Αυτός ο τρόπος γραφής μπορεί να εδράζεται είτε σε προσωπικά βιώματα, γεγονός απόλυτα σεβαστό και δικαιολογημένο, είτε στη πεποίθηση της ποιήτριας ότι έτσι επικοινωνεί στοχασμούς και μηνύματα πιο άμεσα, ως οι στίχοι της να είναι βίωμα του καθενός. Σε κάθε περίπτωση αυτός ο τρόπος γραφής δεν μειώνει τη γενικότητα, ούτε τη γλαφυρότητα που είναι διάχυτη στο έργο της και δεν συστέλλει τη διάθεση του αναγνώστη για παράλληλο στοχασμό.
[…]
Ένα άλλο χαρακτηριστικό της ποίησης της φίλης Νίκης είναι, πάλι δανείζομαι ένα όρο των θετικών επιστημών – της φυσικής – η κβαντοποίηση των στίχων της. Κβαντισμένη ποίηση, δηλαδή μικρά ποιήματα με διακριτές ενότητες και μηνύματα ανά στίχο ή στροφή.
Στο ποίημα «Σιωπηλός καημός» (σελίδα 21) εξομολογείται σε τρεις διακριτές ενότητες: Η προσμονή, ο έρωτας, η σιωπή.
«Σιωπή με κύκλωσε από την προσμονή / το βλέμμα σου πύρινη λόγχη στην καρδιά μου.
Και το χαμόγελό σου; / Σεντόνι μεταξένιο με άρωμα λεβάντα. / Εγώ κι εσύ!
Σκλαβωμένοι στου έρωτα την απόχη. / Θυμάσαι; / Μου έσφιγγες το χέρι. / Εσύ κι εγώ
σ’ ένα ταξίδι με ηδονικά κουφέτα / και το δάκρυ να γεύεται την γλύκα τους./ Και τώρα; Σιωπή!»
[…]
Όπως προανέφερα η Νίκη Σκουτέρη γράφει απλά, γλαφυρά, ρομαντικά, θελκτικά, αισθησιακά. Η σμίλη της πένας της εμφανίζει μια ατίθαση παρρησία. Όταν το νοιώθει σκορπά ροδοπέταλα και ασημόφυλλα, ήχους ερωτικούς κι εράσμιες μελωδίες. Όταν με λύπη διαπιστώνει ότι το «σ΄΄΄΄΄αγαπώ» αποσαρθρώθηκε περιμένει το θαύμα να μπουν στη σειρά πάλι τα «α» και το «ω» της λέξης (από το ποίημα «Ήχοι άηχοι», σελίδα 38). Σε κάθε περίπτωση διαστέλλει την ενσυναίσθηση και σε καθιστά κοινωνό του ψυχικού της αποθέματος.
Παραμύθι «Οι Βοηθοί του Συρτούλη»
ΣΟΦΙΑ ΣΚΛΕΙΔΑ (Φιλόλογος, Συγγραφέας, Διδάκτωρ Συγκριτικής Παιδαγωγικής, Μέλος του Δ.Σ της Εταιρίας Ελλήνων Λογοτεχνών)
[…]
Σύμφωνα με τα προηγούμενα, το ταξίδι του Συρτούλη συμβολίζει την πορεία του ανθρώπου από τη γέννηση μέχρι την ωρίμανση. Η παραλία είναι το σύμβολο του πεδίου των δοκιμασιών, όπου τα φυσικά και ανθρώπινα εμπόδια πρέπει να ξεπεραστούν με θάρρος και επιμονή. Η νονά του, η Ζουζινούλα, παίζει το ρόλο της φωνής της συνείδησης ή της προστατευτικής σοφίας που καθοδηγεί και κατευθύνει. Οι σκύλοι, οι γλάροι, τα σκουπίδια (όπως η πλαστική σακούλα, που ο Συρτούλης μπερδεύει με τσούχτρα) εκπροσωπούν τους εξωτερικούς κινδύνους, αλλά και την αδιαφορία ή αμέλεια του ανθρώπου προς το φυσικό περιβάλλον.
[…]
Με αυτόν τον τρόπο, το παραμύθι έχει πολυεπίπεδη αξία, τόσο παιδαγωγική όσο και κοινωνική και περιβαλλοντική. Χαρακτηριστικά, διδάσκει με ευαισθησία τις έννοιες της επιμονής, της προσοχής και της αυτοπροστασίας. Παρουσιάζει με λογοτεχνικό τρόπο το πέρασμα από την αθωότητα στη συνειδητοποίηση του κινδύνου, κάτι που είναι βασικό βίωμα για κάθε παιδί στην πορεία του προς την ωρίμανση. Ταυτόχρονα, ενθαρρύνει τα παιδιά να ακούνε συμβουλές από άτομα που τα αγαπούν και να μαθαίνουν μέσα από τις εμπειρίες τους.
Καλλιεργεί οικολογική συνείδηση, φέρνοντας τα παιδιά σε επαφή με τα προβλήματα που προκαλεί η ανθρώπινη αμέλεια (όπως τα σκουπίδια στη θάλασσα). Αναδεικνύει τη σημασία της προστασίας της άγριας ζωής, ιδίως των ειδών που απειλούνται από ανθρώπινες δραστηριότητες, όπως οι θαλάσσιες χελώνες. Επισημαίνει το δίπολο καλοί και κακοί άνθρωποι, προβάλλοντας την ελπίδα ότι οι θετικές ανθρώπινες ενέργειες μπορούν να κάνουν τη διαφορά. Καλλιεργεί τη συμπόνια, την ευαισθησία και τη θέληση να βοηθήσουμε όποιον έχει ανάγκη.
[…]
Παράλληλα, οι εικόνες που δημιουργούνται μέσα από το κείμενο είναι δυνατές και γεμάτες συναίσθημα, ενώ η φωνή της νονάς λειτουργεί σχεδόν ως εσωτερική αφήγηση, κάτι που προσθέτει βάθος και ποιότητα στο κείμενο. Η εικονογράφηση άλλωστε, του παραμυθιού, συμπληρώνει υπέροχα το κείμενο και ενισχύει τη συναισθηματική εμπλοκή του μικρού αναγνώστη, με χρώματα ζωηρά και ζεστά και με εξαιρετική μορφοπλασία, χαρίζοντας συναισθηματική ένταση, σαφήνεια, ανάγλυγη παρουσίαση, ενάργεια.
[…]
Αξιοσημείωτο θεωρείται το γεγονός ότι το εν λόγω παραμύθι βρίθει θεολογικών μηνυμάτων και συμβολισμών. Συγκεκριμένα, η παρουσία της νονάς, που καθοδηγεί και προστατεύει αόρατα τον μικρό Συρτούλη σε όλο το επικίνδυνο ταξίδι του προς τη θάλασσα, μπορεί να ερμηνευτεί ως αλληγορία της θείας φροντίδας. Όπως ο Θεός μεριμνά και προστατεύει το κάθε πλάσμα Του, έτσι και η νονά προσφέρει φωνή σωτηρίας και συμβουλής, ακόμα κι αν δεν είναι ορατή.
[…]
Η γραφή της Σκουτέρη εξάλλου, έχει ποιητικότητα, λυρική απόχρωση και έντονη ρυθμικότητα. Ξέρει πώς να στήσει έναν παραμυθένιο κόσμο δίνοντάς του ζωντάνια, χωρίς να χάνει την ουσία και το περιεχόμενο. Ενώ γράφει με απλό, παιδικό λόγο, περνά βαθιά κοινωνικά, ηθικά και θεολογικά μηνύματα, επιτυγχάνοντας έτσι, το πάντρεμα λογοτεχνίας για παιδιά και προβληματισμού για ενήλικες.
Τέλος, η δομή και το περιεχόμενο του παραμυθιού δείχνουν συγγραφέα με γνώση των παιδαγωγικών αρχών: ήρωας με ταυτοποίηση, κλιμακωτή πλοκή, καθοδηγητική φιγούρα, έντονη δράση, σαφή μηνύματα, λυτρωτική λύση.