Το βιβλίο του Κωνσταντίνου Λίχνου Ο βράχος του Σίσυφου από τις εκδόσεις ΓΡΑΦΗΜΑ έφτασε στα χέρια μου όταν επισκέφθηκα με την αγαπητή Ελένη Περρίκου την έκθεση βιβλίου στο Πεδίο του Άρεως τον Σεπτέμβρη του 2024 και από την πρώτη στιγμή μου έκαναν εντύπωση δύο πράγματα : ο υπότιτλος «φιλοσοφικό διήγημα» και η σχεδίαση του εξωφύλλου, με τον βαθυκόκκινο χιτώνα να ανεμίζει στο μαύρο φόντο, όπως το αίμα του Σίσυφου στο σκοτεινό του είναι.
Μετά το κατατοπιστικό σημείωμα του συγγραφέα, με τους συμβολισμούς και ερμηνείες του Σίσυφου, ξεδιπλώνεται μια απολαυστικότατη αφήγηση, μεστή, πρωτοπρόσωπη, άμεση, που δεν με άφησε να σταματήσω την ανάγνωση στιγμή μέχρι το τέλος. Ξαναγύρισα στην αρχή και μετά στις σελίδες του κάμποσες φορές και είμαι σίγουρη ότι θα το ξανακάνω, γιατί τα σημεία στοχασμού και αναστοχασμού είναι αμέτρητα και έχουν αποτυπωθεί σε κριτικές του βιβλίου που είδαν το φως της δημοσιότητας.
«Οι δικές μου πράξεις, μήτε για καλό έγιναν, μήτε καλό φέραν», με θυμάται κανείς; Πόσοι από μας έχουν αναρωτηθεί το ίδιο, για όσα έπραξαν ή για όσα με πικρή αυτογνωσία δεν έπραξαν; Ποιος δε θα μπορούσε να πει ότι ο Σίσυφος δεν εκφράζει την ορμέμφυτη φιλοδοξία που υπάρχει στον καθένα, να θέλει να μην περνάει απαρατήρητος, να ξεχωρίζει στο πλήθος έστω και λίγο, και να τον θυμούνται; Και δεν είναι άραγε έκφανση ενός περίεργου εγωισμού το να θεωρεί το βράχο σημαντικότερο από τα ανθρώπινα πλάσματα, αφού ο βράχος δεν μπορεί να επαινέσει;
Ο Σίσυφος του Κ. Λίχνου υποτιμά τους θνητούς με υλιστική σκέψη, αφού μόνο τους μέλημα είναι το φαγητό «χωρίς νόημα και σκοπό», ένας ξεπεσμός στον οποίο ο ίδιος αρνείται να παραδοθεί, ενώ η φράση «το κουβάλημα με κρατεί ζωντανό στους αιώνες, ανάπαψη να μην εύρω ποτέ» θυμίζει αναζητήσεις του Ν. Καζαντζάκη. Ο Σίσυφος μιλάει για το νόημα της ύπαρξης, δίνοντας στην αλλαγή μεγαλύτερο προβάδισμα από την εξουσία και τη θρησκεία : «Όταν έχεις κυβερνήσει ανθρώπους, κι έχεις εξαπατήσει τους θεούς, εις διπλούν, τι άλλο σου απομένει να κάνεις; Για ποιόν σκοπό άλλον να ζήσεις; Τι λόγο έχει ένας νεκρός, για να συνεχίσει να ζει; Κανέναν, αν δεν προσδοκά αλλαγή.». Για το Σίσυφο, η απελπισία είναι αρετή, η ανηφόρα που δεν έχει πέρας ο σκοπός της ύπαρξής του και η επίπονη επανάληψη δεν καταφέρνει να βάλει «χαλινό στο πείσμα» του ή να εξημερώσει «τη μάνητα» που τον σπρώχνει στην κορφή του λόφου, υπονοώντας ότι η αλλαγή μπορεί να μην είναι πάντα ορατή.
Οι τρεις τελευταίες λέξεις του διηγήματος, προσεκτικά διαλεγμένες και νοηματοδοτημένες «αλύγιστος – απτόητος – άπελπις» απελευθερώνουν και αφήνουν τον αναγνώστη να προσθέσει στην απελευθέρωση που έρχεται μέσα από την απελπισία, τον αγώνα και την επιμονή στο παρόν όσα τον εκφράζουν. Το σημαντικότερο ίσως είναι αυτό που όπως σημειώνει ο συγγραφέας στο εισαγωγικό σημείωμα, έλεγε ο Νίτσε : «αυτοί που έχουν ένα γιατί, μπορούν ν’αντέξουν σχεδόν ένα οποιοδήποτε πώς».
Ο Κώστας Λίχνος κατάγεται από τον Αστακό Αιτωλοακαρνανίας και έχει διακριθεί σε πολυάριθμους λογοτεχνικούς διαγωνισμούς, ενώ δοκίμια και διηγήματά του συμπεριλήφθηκαν σε ανθολογίες από τους εκδοτικούς οίκους “Σύγχρονη Εποχή”, “Άπαρσις”, “Κέφαλος”, “Διάνοια” και “Γράφημα”. Έργα του είναι η συλλογή διηγημάτων “Αδιέξοδοι καιροί” (2022, εκδ. Γράφημα), το παραμύθι “Ανοσοήρωες εναντίον Μικροβλαβερούληδων” που τιμήθηκε με το βραβείο Κοινωνικής Προσφοράς, η νουβέλα “Διάστρεμμα” και το φιλοσοφικό δοκίμιο “Μετανεωτερικότητα και ρεαλισμός” (εκδόσεις Γράφημα). Του έχει επίσης απονεμηθεί το ειδικό “Βραβείο Πεζογραφίας Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης” από το “Λογοτεχνικό Περιοδικό της Κεφαλοννιάς” για τις διακρίσεις και την ενεργή παρουσία του για γράμματα, στη διανόηση και τη σύγχρονη πνευματική δραστηριότητα.